Jak prawidłowo odczytać próbę złota?

Złoto cenione jest na całym świecie. Z uwagi na fakt, że metal ten rzadko kiedy występuje w czystej postaci i bardzo często łączy się go z innymi metalami lub stopami, wyroby złotnicze mogą różnić się między sobą nie tylko pod względem kształtu i przeznaczenia, ale także pod względem barwy. Do wyrobu złotej biżuterii używa się domieszek srebra, niklu, miedzi i palladu. W efekcie powstają zatem różne zabarwienia. Ze względu na zawartość innych metali w stopie złota, wymyślono specjalne systemy miernicze, określające stopień jego czystości i wartości. Najbardziej popularne są systemy znane jako próby złota lub karaty.

Co oznaczają próby złota w Polsce?
Próby złota w Polsce określane są na podstawie obowiązującego prawa probierczego, które wprowadza obowiązek badania oraz cechowania przez specjalne organy probiercze wszystkich wyrobów przeznaczonych do handlu. To z kolei oznacza, że każdy wyrób z metali szlachetnych, po wcześniejszym zbadaniu, powinien zostać opatrzony specjalną cechą probierczą, określającą rodzaj metalu szlachetnego, a także próbą, którą wyraża się w częściach tysięcznych. Warto jednak podkreślić, że obowiązek cechowania nie dotyczy wyrobów ze złota lub platyny posiadających masę mniejszą niż 1 gram, a także wyrobów ze srebra o masie mniejszej niż 2 gramy w sztuce bądź 2 sztukach, jeżeli w obrocie stanowią parę. Każdy wyrób z metalu szlachetnego powinien mieć jednak przypisaną masę oraz próbę.

Cecha probiercza zawiera takie informacje, jak: rodzaj metalu szlachetnego, z którego wykonany jest dany wyrób (rycerz oznacza wyrób ze złota), próbę, a więc informację na temat zawartości metalu szlachetnego w 1000 jednostek,  a także oznaczenie związane z miejscem cechowania (B – Bydgoszcz, G – Gdańsk, H – Chorzów, K – Kraków,  Ł – Łódź, P – Poznań, W – Warszawa, V – Wrocław, Z – Częstochowa).

Jaka próba złota jest lepsza?
Zawartość procentową czystego złota w danym wyrobie określa się za pomocą oznaczeń cyfrowych. Im większa zawartość czystego złota w wyrobie, tym większa jego wartość. Najbardziej popularna próba złota w Polsce, czyli 0,585, zawiera w 1 gramie 0,585 g czystego złota, a także pozostałą część, a więc 0,415 g innych metali, których zawartość ma znaczący wpływ na jego trwałość oraz walory kolorystyczne.

  • 0 próba 999,9 zawiera 99,9% czystego złota,
  • 1 próba 960 zawiera 96,0% czystego złota,
  • 2 próba 750 zawiera 75,0% czystego złota,
  • 3 próba 585 zawiera 58,5% czystego złota,
  • 4 próba 500 zawiera 50,0% czystego złota,
  • 5 próba 375 zawiera 37,5% czystego złota,
  • 6 próba 333 zawiera 33,3% czystego złota.

Prawie do końca XIX wieku próba złota wyrażana była w karatach. Czyste złoto oznaczano wówczas jako 24-karatowe:

  • 8 karat - próba 0,333,
  • 9 karat - próba 0,375,
  • 10 karat - próba 0,417,
  • 12 karat - próba 0,500,
  • 14 karat - próba 0,585,
  • 18 karat - próba 0,750,
  • 22 karat - próba 0,916,
  • 24 karat - próba 999,9.

Warto wiedzieć, co oznaczają próby złota w Polsce, choćby dlatego, żeby nie paść ofiarą oszustów. A tych niestety nie brakuje w naszym kraju. Na rynku złotej biżuterii odnotować można coraz więcej prób sprzedaży fałszywych wyrobów. Do oszustw takich dochodzi najczęściej w Internecie. Najprostszym sposobem na oszukanie klientów jest sprzedaż biżuterii, której próba złota jest zdecydowanie niższa. Aby uniknąć takiej pomyłki, warto porównać wybity na biżuterii znak z tabelą cech oraz znaków probierczych obowiązujących w Polsce.

Chcesz wiedzieć więcej na temat tego, jak nie dać się oszukać przy zakupie złota? Przeczytaj ten artykuł.